Nowe udogodnienia dla turystów

Bardzo istotnym elementem funkcjonowania Parku Narodowego Gór Stołowych jest udostępnianie go do celów turystycznych. Ma ono istotny wpływ na postrzeganie Parku przez społeczność lokalną jak i przez odwiedzających nas turystów. Wg danych zebranych za pomocą czujników ruchu umieszczonych na szlakach turystycznych odwiedza nas milion osób, które chcąc nie chcąc, wpływają na przyrodę Gór Stołowych. Aby zminimalizować negatywne skutki obecności tak dużej liczby odwiedzających, konieczne jest podjęcie działań dostosowanych do potrzeb ochrony przyrody jak i wyjątkowego krajobrazu Parku. To właśnie dbałość o te elementy, pozwoli na zachowanie piękna Gór Stołowych dla przyszłych pokoleń. Podstawowym działaniem w celu ochrony przyrody i krajobrazu jest ograniczenie antropopresji. Antropopresja to ogół działań człowieka (zarówno planowych i przypadkowych) mających wpływ na środowisko przyrodnicze. Aby ograniczyć jej negatywne skutki, zarówno Park Narodowy Gór Stołowych jak i samorządy lokalne zobowiązane są do podejmowania działań samodzielnych a także wspólnych, których efektem będzie zachowanie dobra wspólnego (ogólnonarodowego) jakim jest Park Narodowy. Skutecznym mechanizmem ochronnym, jest tworzenie infrastruktury turystycznej na obszarach przyrodniczo cennych. W tym zakresie Park Narodowy Gór Stołowych może mówić o dużym sukcesie. Tworzona już od 2010 roku, mała infrastruktura turystyczna otrzymała liczne nagrody. Projekt infrastruktury i jego realizacja nagrodzone zostały w konkursie Przyjazna Przestrzeń Publiczna, organizowanym przez Stowarzyszenie Architektów Polskich, w październiku 2014 roku podczas Dolnośląskiego Festiwalu Architektury we Wrocławiu. Projekt zdobył I nagrodę w kategorii „Nowy bądź zrewaloryzowany obiekt podkreślający walory krajobrazu" oraz nagrodę Grand Prix. Konkurs Przyjazna Przestrzeń Publiczna to kontynuacja założeń konkursowych mających na celu nagradzanie rozwiązań promujących współgranie obiektów z otoczeniem, dla których przestrzeń jest integralnym elementem rozwiązania projektowego i w którym piękno obiektu nie jest samoistne, ale wynika z otoczenia lub wpływa na jego przekształcenie, kreując najbardziej przyjazną przestrzeń dla jego użytkowników. Projekt został nagrodzony za „niepowtarzalny charakter spójnych w wyrazie obiektów o ponadczasowej, ale jednak współczesnej stylistyce wpisującej się w potrzeby turystów z poszanowaniem kontekstu kulturowego obszaru Parku Narodowego Gór Stołowych". Projekt ten znalazł się także w gronie projektów zakwalifikowanych do wystawy finałowej 57 produktów Konkursu Ministra Środowiska ECO DESIGN 2015 skierowanego do producentów, dystrybutorów i usługodawców, których produkty lub usługi wpisują się w nurt ekologicznego projektowania. Projekt można było zobaczyć na wystawie Międzynarodowych Targów Poznańskich w ramach Międzynarodowych Targów Technologii i Produktów dla Zrównoważonego Rozwoju i Usług Komunalnych. Projekt infrastruktury nie jest skończony. Do zrealizowania pozostają jeszcze kasy biletowe, bramy wejściowe i inne elementy, które zostaną utrzymane w podobnej konwencji projektowej. Sprawdziły się tu rozwiązania standardowe, powtarzalne, spełniające wymogi funkcjonalne, które stały się ikoną miejsca i przestrzennym elementem rzeźbiarskim identyfikującym miejsce, czas i ludzi. W bieżącym roku, jeszcze przed rozpoczęciem sezonu, zostanie zakończona budowa parkingu na Polanie YMCA przy wjeździe na Błędne Skały. Projekt realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Wartość to blisko 4 miliony złotych. Parking pomieści sto samochodów. Aby zminimalizować negatywny wpływ turystyki na przyrodę Parku, zostanie on wyposażony w bezpłatne toalety oraz co bardzo istotne, w separator substancji ropopochodnych. Kilkadziesiąt metrów obok tego miejsca znajdują się ujęcia wody pitnej dla Darnkowa i Kudowy Zdroju. Całość zostanie wykonana w uznanym już stylu architektonicznym z użyciem, oczywiście, piaskowca, który „przywróciliśmy do życia” w 2014 roku, budując Górny Parking przy Błędnych Skałach. W tym roku ma się rozpocząć remont drogi dojazdowej z Karłowa do Ostrej Góry i dalej do Czech. Piszę o tym pomimo tego, że nie jest to inwestycja finansowana ze środków Parku Narodowego. Jest ona natomiast dobrym przykładem wspólnego działania dla dobra mieszkańców i przyrody Gór Stołowych. Remont wspomnianej drogi skutkować będzie zwiększeniem ruchu pojazdów na obszarze Parku i wpłynie negatywnie na jego przyrodę. Co do tego nikt nie ma żadnych wątpliwości. Natomiast wspólne działania Starostwa Powiatowego w Kłodzku, Gminy Radków, Gminy Szczytna i Parku Narodowego Gór Stołowych spowodowały, że udało się zminimalizować negatywne skutki tej inwestycji. Osiągnięto kompromis co do innej drogi publicznej, biegnącej przez najcenniejsze przyrodniczo obszary leśne Parku. Po dwóch latach ustaleń i negocjacji, w jesieni ubiegłego roku, Starostwo Powiatowe w Kłodzku po uzgodnieniu z gminami, przekazało na rzecz Parku Narodowego Gór Stołowych „Kręgielny Trakt”. Przekazanie odbyło się w formie darowizny z zastrzeżeniem, że Park przekształci drogę w ciąg pieszo - rowerowy. Wyłączenie drogi łączącej Karłów z Batorowem z ruchu samochodowego spowodowało, że presja na przyrodę Gór Stołowych (mimo remontu drogi Karłów – Ostra Góra) pozostała na niezmienionym poziomie. Na przełomie marca i kwietnia bieżącego roku, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, zostanie podpisana przez Park umowa na dofinansowanie inwestycji polegającej na przekształceniu asfaltowej drogi jezdnej w ciąg pieszo – rowerowy. Będzie on wyposażony w małą infrastrukturę turystyczną (wiaty wypoczynkowe, ławo – stoły, tablice edukacyjne) i wybrukowany piaskowcem. Koszt inwestycji to blisko 9 milionów złotych. Oddanie do użytku planowane jest na koniec 2020 roku. Po zakończeniu prac, planuje się wytyczenie szlaku turystycznego od „Kręgielnego Traktu” do niedostępnej aktualnie atrakcji – Krzyża Marty. Od kilku tygodni Park tworzy dokument pod nazwą Strategia Zagospodarowania Turystycznego Parku, który będzie określał szczegółowo miejsca udostępniane oraz sposób ich zagospodarowania. Zapraszam do wypełnienia ankiety umieszczonej na stronach internetowych Parku, która pozwoli nam na poznanie Państwa oczekiwań w zakresie udostępniania turystycznego Parku Narodowego Gór Stołowych. Bartosz Małek Dyrektor Parku Narodowego Gór Stołowych