Jak nie dać się grypie?

Pacjenci zamawiają szczepionki, zaopatrują się w leki i suplementy diety zwiększające odporność organizmu. W jakim stopniu chronią one nas przed zachorowaniem? Co robić, by uchronić się przed grypą? Grypa jest zakaźną chorobą wirusową wywoływaną przez jednego z trzech typów wirusa: A, B lub C. Do zakażenia najczęściej dochodzi drogą kropelkową, np. podczas kaszlu lub kichania. Po zachorowaniu na grypę, w organizmie chorego powstają swoiste przeciwciała, które chronią przed ponownym zachorowaniem wywołanym przez tego samego wirusa. Niestety wirus grypy ulega częstym mutacjom, czyli niewielkim zmianom w swojej budowie, co powoduje, że wytworzone wcześniej przeciwciała nie rozpoznają go i możemy zachorować ponownie. Co więc robić by zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania? Szczepienie ochronne Według WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) najskuteczniejszą metodą zapobiegania grypie jest szczepienie ochronne. Powinno się je wykonać w okresie od października do połowy listopada. Już po 7-14 dniach od zaszczepienia rozwija się swoista odporność, która utrzymuje się przez ok 6-12 miesięcy i chroni przed zachorowaniem w ok. 70-90% (u ludzi starszych w 30-40%). Niestety szczepienie uodparnia nas tylko przeciwko kilku szczepom wirusa, które wg wcześniej przeprowadzonych badań epidemiologicznych będą powodowały największą zachorowalność w danym sezonie. Oznacza to, że jeżeli zaatakuje nas inny szczep – prawdopodobieństwo zachorowania jest takie samo jak u osoby niezaszczepionej. Mimo to lekarze zalecają szczepienie wszystkim osobom powyżej 50 roku życia, dzieciom (od 6 miesiąca życia) i dorosłym, u których ryzyko wystąpienia groźnych powikłań jest wysokie (chorzy z zaburzeniami czynnościowymi układu oddechowego, pacjenci z chorobami serca, cukrzycą, przewlekłą niewydolnością nerek lub zaburzeniami odporności ogólnej) oraz kobietom, które w okresie epidemii będą w II lub III trymestrze ciąży. Według epidemiologów bardzo ważne jest zaszczepienie dzieci i młodzieży w wieku szkolnym, gdyż to właśnie w tej grupie wiekowej obserwuje się najwięcej zachorowań. Mowa tutaj o tzw. odporności populacyjnej. Jeżeli znaczna część społeczeństwa stanie się odporna na zakażenie (w wyniku wytworzonych w organizmie przeciwciał po przebytym zachorowaniu lub szczepieniu) to prawdopodobieństwo, że osoby niezaszczepione zachorują na grypę jest mniejsze, gdyż zmniejsza się liczba chorych, mogących zarazić wirusem. Szczepienie przeciwko grypie jest zalecane, ale nieobowiązkowe, zatem koszt szczepionki pokrywa pacjent. Wykonuje się je tylko z przepisu lekarza, który poprzez odpowiednie badania stwierdza czy pacjent może być poddany szczepieniu, czy też istnieją jakieś przeciwwskazania. Szczepieniu nie mogą być poddane osoby uczulone na białko jaja kurzego, pacjenci z ostrą infekcją, wysoką gorączką lub u których doszło do zaostrzenia się choroby przewlekłej oraz osoby, u których po poprzednim szczepieniu wystąpiły poważne odczyny poszczepienne. Warto tu wspomnieć, że odczyny poszczepienne, tj. stan podgorączkowy i złe samopoczucie bardzo często mylone są przez pacjentów z grypą. W szczepionce znajdują się nieaktywne (zabite) cząsteczki wirusa lub jego fragmenty, które grypy wywołać już nie mogą. Posiadają za to zdolność stymulowania naszego układu immunologicznego do produkcji przeciwciał. Skład szczepionki dobierany jest na dany sezon, dlatego też przed jej kupnem warto sprawdzić na opakowaniu czy jest ona przeznaczona do użycia w bieżącym roku. Maseczki chirurgiczne Obecnie bardzo dużym zainteresowaniem cieszą się maseczki chirurgiczne, które masowo wykupywane są z aptek. Eksperci do ich skuteczności podchodzą bardzo sceptycznie. Chronią one bowiem przed wirusami pod warunkiem, że są bardzo często zmieniane. Noszenie jednej i tej samej maseczki przez kilka godzin wręcz zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji, gdyż staje się ona siedliskiem różnych zarazków, które non stop wdychamy. Powinny je raczej nosić osoby chore na grypę lub które zauważyły u siebie pierwsze jej objawy, by zapobiec rozsiewaniu zarazków i zarażania osób z najbliższego otoczenia. Jeżeli nie posiadamy maseczki, można użyć np. chusteczki higienicznej lub kilku warstw gazy. Higiena osobista i otoczenia Podczas kichania i kasłania cząsteczki wirusów osiadają na przedmiotach znajdujących się w pobliżu. Bardzo łatwo można je przenieść na rękach, a wtedy dotykając ust, pocierając oczy czy nos nie trudno o zarażenie. Z tego względu bardzo ważne w zapobieganiu grypie jest częste mycie rąk, unikanie dotykania twarzy brudnymi rękoma oraz dokładne sprzątanie mieszkania, szczególnie jeżeli jeden z naszych domowników jest chory. Należy często wietrzyć pomieszczenia, dezynfekować powierzchnie, nie używać tych samych naczyń i sztućców co osoba chora. Leki i suplementy diety zwiększające odporność organizmu Obecnie najpopularniejszymi i najczęściej stosowanymi lekami i suplementami diety są preparaty zawierające w swoim składzie m.in. witaminę C i rutynę. Witamina C wzmacnia układ immunologiczny, a w przypadku wystąpienia przeziębienia - skraca czas trwania oraz nasilenie jego objawów. Rutyna uszczelnia naczynia krwionośne, przez co zmniejsza przenikanie wirusów do krwiobiegu, a ponadto nasila działanie witaminy C oraz zapobiega jej utlenieniu. Jednak sama suplementacja nie wystarczy by uchronić się przed zarażeniem. Powinniśmy prowadzić zdrowy tryb życia, często chodzić na spacery, dobrze się odżywiać, unikać nieklimatyzowanych pomieszczeń, wysypiać się i ograniczyć stres, który w dużej mierze przyczynia się do spadku odporności organizmu. Zaleca się również by w miarę możliwości unikać, np. zatłoczonych środków komunikacji miejskiej, hipermarketów, koncertów lub innych dużych skupisk ludności, gdzie jesteśmy bardziej narażeni na kontakt z chorymi osobami.