5 milionów na badania

O tym jak będą wyglądały badania za 5 mln zł rozmawiamy z Bartoszem Małkiem, dyrektorem PNGS. Jakie korzyści niesie się ze sobą badanie ekosystemów za pomocą teledetekcji? Główną korzyścią projektu jest usprawnienie modelu zarządzania zasobami przyrodniczymi w oparciu o aktualne, bieżące dane o stanie środowiska, z uwzględnieniem dotychczasowych wyników badań. Pozwoli to na stworzenie rzetelnej bazy danych o stanie przyrody, co umożliwi podejmowanie właściwych decyzji w zakresie jej ochrony, zwiększenia bioróżnorodności oraz zidentyfikowanie nowych obszarów występowania cennych gatunków roślin i siedlisk oraz obejmowanie ich wyższym statusem ochrony (zwłaszcza na pionowych ścianach skalnych). Dodatkową korzyścią będzie udostępnianie danych o zasobach przyrody na stworzonym specjalnie w tym celu geoportalu parku. Dostęp do niego uzyskają nie tylko naukowcy, ale wszyscy ludzie. W jaki sposób będą wykonywane badania i jak długo potrwają? Część badań zostanie wykonana w formie zleceń zewnętrznych (zdjęcia lotnicze, skaning laserowy, zdjęcia satelitarne, georadar), część będzie wykonywanych przez pracowników parku dzięki sprzętowi zakupionemu w ramach projektu (zdjęcia hemisferyczne, tomografia drzew, modele 3D), a część we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu (deformacja bloków skalnych). Projekt rozpocznie się 1 stycznia 2019 i potrwa do 31 grudnia 2022. Co dokładnie będzie badane? Projekt zakłada pozyskanie danych i zakup nowoczesnych narzędzi technicznych i informatycznych umożliwiających kompleksową ocenę stanu zasobów przyrody ożywionej i nieożywionej w PNGS i jego otulinie. Zadania, jakie zaplanowano będą dotyczyć m.in. wykonania cyfrowych zdjęć lotniczych (w kolorach rzeczywistych oraz w podczerwieni), lotniczego skaningu laserowego. Poza tym wykonamy bezinwazyjne pomiary tomograficzne drzew do zbadania zdrowotności tkanki drzew, pozyskamy też dane georadarowe do określenia miąższości gleby i jej podatności na erozję wodną oraz oceny stanu formacji skalnych narażonych na uszkodzenia przez korzenie roślin. Powyższe zadania zaplanowano na całym obszarze parku wraz z otuliną, tj. łącznie na powierzchni 18.052 ha. W jaki sposób analizy teledetekcyjne pozwolą parkom sprawniej nim zarządzać i dbać o bezpieczeństwo zwiedzających? Osiągnięte efekty pozwolą wzmocnić mechanizmy służące zachowaniu i ochronie środowiska poprzez właściwe ukierunkowanie działań ochronnych oraz zadań związanych z udostępnieniem turystycznym parku i ograniczenie negatywnej presji na ekosystemy cenne przyrodniczo. Jednym z podstawowych celów parków narodowych jest zachowanie i ochrona przyrody poprzez kanalizowanie ruchu turystycznego w miejscach udostępnianych w ramach planowej gospodarki turystycznej. Niniejszy projekt nawiązuje do tej strategii. Park Narodowy Gór Stołowych otrzymał dofinansowanie – dlaczego pieniądze trafiły właśnie do naszego parku? Park Narodowy Gór Stołowych jest parkiem geologicznym obejmującym obszar pokryty rozległymi formacjami spękanego piaskowca. Prowadzenie działań ochronnych i zarządzanie zasobami przyrodniczymi w tak trudnym terenie wymaga niekonwencjonalnych, nowoczesnych metod zbierania, opracowywania i prezentowania danych przestrzennych niezbędnych do podejmowania właściwych decyzji planistycznych. We współpracy z naukowcami z Uniwersytetu Przyrodniczego z Poznania, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz SGGW w Warszawie udało się opracować zestaw zadań dla zapewnienia efektywnej i kompleksowej oceny stanu zarówno przyrody ożywionej, jak i tej nieożywionej – skał piaskowcowych, stanowiących główny cel ochrony w Górach Stołowych. Teledetekcja To nowoczesna technologia pozyskiwania informacji o obiektach oraz zjawiskach, które zachodzą na powierzchni ziemi. Umożliwia poznawanie zachodzących między nimi zależności. Zebrane dane są analizowane, sortowane i odpowiednio interpretowane. Wyjściowo najczęściej mają postać obrazów, które uzyskuje się za pomocą urządzeń technicznych, np. radaru albo sonaru. Całkowity koszt projektu, który przy pomocy teledetekcji będzie realizowany w Parku Narodowym Gór Stołowych to ponad 5 mln zł. Dofinansowanie to blisko 4 i pół miliona zł.